Τέσσερα – πέντε – έξι – αναπνοή
Κολυμπάω με το κεφάλι μέσα στο νερό· είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να αδειάσει το κεφάλι μου εντελώς, καθώς επικεντρώνω την προσοχή μου στη ρυθμική αναπνοή μου (τρεις απλωτές με το κεφάλι μου μέσα στο νερό / μία με το κεφάλι έξω) και την γαλάζια θέα του βυθού. Η πίεση του χρόνου που πέρασε είναι μακρινή πια· αυτό το post το γράφω σε ένα μικρό ελληνικό νησί, όπου χαλλλαρώνω (έμφαση στο «λ» λόγω καταγωγής) σε ερημικές παραλίες ή beach bar τίγκα στον κόσμο (να δούμε τώρα που θα βρω σύνδεση για να το κολλήσω αυτό στο blog μου!). Μετά τη χαλλλάρωση, περιπέτεια· έχω χαράξει δεκάδες διαφορετικές πορείες στο μυαλό μου, αλλά ακόμα δεν έχω αποφασίσει πού θα πάω.
Το καλοκαίρι ταιριάζει με την Ελλάδα. Και με τα ταξίδια.
Όμως τι είναι ταξίδι.
Πόσους διαφορετικούς τρόπους / τύπους ταξιδιού μπορείτε να σκεφτείτε;
Θα σας δώσω τη δική μου λίστα βάσει των εμπειριών μου – μισο-αστεία μισο-σοβαρά όπως πάντα. Όμως πρώτα ας δούμε τι λένε κάποιοι ποιητές / συγγραφείς:
Για το Γιάννη_Αγγελάκα η αγάπη είναι ένα (θυελλώδες) ταξίδι: «Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή […] Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή» (Γιορτή)
Για τον Alexander_de_Querzen , παθιασμένο workplayer, ταξίδι είναι η ευχαρίστηση και η δουλειά. Οι περισσότεροι θα συμφωνούσαν ως προς το πρώτο, αλλά… η δουλειά; Εντάξει αν είναι δημιουργική… όμως υπάρχει και άλλος τρόπος να ταξιδέψεις μέσω της δουλειάς;
[1] Χρόνος
Η δική μου δουλειά (έρευνα για διατριβή) με οδήγησε, μεταξύ άλλων, σε ένα ταξίδι στο χρόνο. Κάθε άνθρωπος ταξιδεύει στο χρόνο κατά τη διάρκεια της ζωής του, από ώρα σε ώρα, χρόνο σε χρόνο, εποχή σε εποχή. Εγώ πήγα πιο πέρα. Έπρεπε να ψάξω για το έργο μιας γνωστής/άγνωστης ζωγράφου (το όνομά της ήταν διάσημο, αλλά το έργο της είχε εξαφανιστεί με την πάροδο του χρόνου). Ψάχνοντας για υλικό, βούτηξα στη σκόνη και τη μούχλα βιβλιοθηκών με παλιές εφημερίδες και αποθηκών με έργα τέχνης. Αποτέλεσμα: βρωμιά και βήχας για μένα, ξεσπίτωμα για εκατοντάδες αράχνες που είχαν κάνει τους ιστούς τους πάνω στα αντικείμενα που έψαχνα· και ένα ταξίδι στο χρόνο, σε μια εποχή με αψέντι, όπιο, πολέμους, κρινολίνα· στη ζωή μιας γυναίκας που γεννήθηκε πριν από 130 χρόνια περίπου. Παρά τις φήμες που κυκλοφορούν γι’ αυτήν σε φόρουμ στο ίντερνετ ότι μετά το θάνατό της έγινε φάντασμα, η αφιλότιμη δεν ήρθε να με επισκεφθεί και να μου πει που στο καλό είχαν εξαφανιστεί τα έργα της. Οπότε άρχισα να τα ψάχνω σε ιδιωτικές συλλογές.
[2] Μια πραγματικότητα τόσο μακριά/ τόσο κοντά
Η έρευνά μου με οδήγησε σε μέρη απρόσιτα για τους περισσότερους.
Σπίτια νεόπλουτων (πλουσίων σε απίστευτο βαθμό), μεγάλα σαν αίθουσες αναμονής αεροδρομίου: Πάνω που είχα αρχίσει να ψάχνω για τα duty-free, μια στρατιά υπηρετών ήρθε κατά πάνω μου για να μου προσφέρει καφέ, αντιμετωπίζοντάς με για κάποιο ανεξήγητο λόγο σαν να ήμουν κανένας σεΐχης. Αφού υποκλίθηκαν στη Μεγαλειότητά μου, γονάτισαν για να μου προσφέρουν καφέ, φέρνοντας τόσα πολλά διαφορετικά είδη βουτημάτων και ζάχαρης, ώστε μπερδεύτηκα και τελικά τον ήπια σκέτο!
Σπίτια νεόφτωχων (τέως αριστοκρατών που είχαν κληρονομήσει συλλογές τέχνης) γεμάτα με αντίκες από το ένδοξο παρελθόν τους: Οι ηλικιωμένοι ένοικοι με άφηναν μόνη με το θησαυρό τους για ώρες. Οπότε είχα το πεδίο ελεύθερο για να ψάξω για τους πίνακες στα πιο απίθανα σημεία (αξιοποιώντας επιτέλους το πτυχίο της Αρχαιολογίας σε αυτές τις ιδιότυπες «ανασκαφές») όπου τους είχαν ξεχάσει οι ιδιοκτήτες, χτυπημένοι από τη νόσο του Alzheimer. Καθώς αντιστάθηκα σθεναρά στον πειρασμό που μου φώναζε “take the money (έστω, τους πίνακες) and run”, δεν κέρδισα τίποτα, εκτός από άφθονο υλικό για την εργασία μου και την συμπάθεια των ηλικιωμένων· την οποία εξέφραζαν όχι ορίζοντάς με κληρονόμο των συλλογών τους (θα ’θελα), αλλά τηλεφωνώντας για να με ρωτήσουν τα πιο απίθανα πράγματα: «Δεσποινίς, είστε δυσκοίλια;» «Ευτυχώς όχι!»
Εντωμεταξύ, ενώ εγώ ανακάλυπτα τον κόσμο των πλουσίων, η φίλη μου Ε., που με φιλοξενούσε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου, έκανε μια δουλειά πολύ πιο ουσιαστική και σημαντική. Επισκεπτόταν border camps και φυλακές όπου κρατούν τους λαθρομετανάστες και τους πρόσφυγες, προσπαθώντας να τους βοηθήσει με όποιο τρόπο μπορούσε. Ταξίδευε σε μια διαφορετική πραγματικότητα (τόσο μακριά / τόσο κοντά), όπου ο πόνος, η καταπίεση και η ελπίδα είναι το κοινό πεπρωμένο για ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο. Αυτοί οι άνθρωποι, φυλακισμένοι / απομονωμένοι απ’ όλους εμάς, επειδή είναι «παράνομοι» σύμφωνα με τους νόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (κάτι που έρχεται σε αντίθεση με αυτό που έκαναν οι άνθρωποι από πάντα, δηλαδή να μετακινούνται από τόπο σε τόπο – και μιλάω ως ιστορικός, όχι ως πολιτικός), της μιλούσαν για την ζωή και τα προβλήματά τους. Ο καθένας της άνοιγε ένα διαφορετικό κόσμο. Κάθε άνθρωπος και ένα ταξίδι.
[3] Άνθρωποι
Κάθε άνθρωπος είναι ένα ταξίδι.
Κάθε άνθρωπος είναι ένας κόσμος ολόκληρος.
Ένα ταξίδι που μπορεί να κρατήσει μια στιγμή ή χρόνια – εξαρτάται από το πόσα θα μοιραστείς μαζί του.
Ένας κόσμος που μπορεί να περάσει φευγαλέα μπροστά από τα μάτια σου ή να σου ανοιχτεί για να μπεις και να τον εξερευνήσεις.
Το ταξίδι είναι ο άνθρωπος που θα ανακαλύψεις (ο χαρακτήρας, οι σκέψεις, οι εμπειρίες, τα συναισθήματά του) και όλα τα πράγματα που θα ζήσεις μαζί του. Καμιά φορά το ταξίδι τελειώνει απότομα, άλλες φορές οι φίλοι μπαινοβγαίνουν διαρκώς στη ζωή σου. Η μετακόμισή μου στη Βαρκελώνη άνοιξε τόσους δρόμους για ταξίδι: με έφερε κοντά σε ανθρώπους που δεν γνώριζα και φίλους που δεν είχα δει για πολύ καιρό· από την άλλη με απομάκρυνε από τους δικούς μου ανθρώπους στη Θεσσαλονίκη – τους οποίους βλέπω όποτε επιστρέφω.
[4] Χώρος
Όποτε γυρίζω σε καθεμιά από αυτές τις πόλεις, έχω πάντα την αίσθηση ότι όλα παρέμειναν ίδια και ότι δεν έλειψα πάνω από μια μέρα· για μένα είναι απλά η επόμενη μέρα στη Θεσσαλονίκη ή στη Βαρκελώνη, και ας έχουν περάσει μήνες. Στην πραγματικότητα όλα έχουν αλλάξει: «Δεν μπορείς να περάσεις το ίδιο ποτάμι δυο φορές» (Ηράκλειτος) γιατί το νερό που κυλάει έχει αλλάξει και το ίδιο και εσύ. Οπότε το ταξίδι σε ένα συγκεκριμένο χώρο – γνωστό ή άγνωστο – δεν αλλάζει ποτέ. Όχι μόνο επειδή ο τόπος αλλάζει, αλλά και επειδή όσο γνωστός και να είναι, υπάρχουν πάντα νέα πράγματα να ανακαλύψεις. Σαν ένα βιβλίο που γράφεται και ξαναγράφεται διαρκώς. Και μιας και αναφέραμε τα βιβλία…
[5] Βιβλία / Τέχνη
Τα βιβλία και η τέχνη σου δίνουν την ευκαιρία να ταξιδέψεις σε όλα τα παραπάνω (χρόνο, πραγματικότητα, ανθρώπους, χώρο) χωρίς προσωπική εμπειρία. Έχουν «αυτή τη συμπαθητική μαγεία που συνίσταται στο να μεταφέρεσαι νοερά στο εσωτερικό ενός άλλου ανθρώπου» (Marguerite Yourcenar, Απομνημονεύματα Αδριανού). Και ενώ τα βιβλία και η τέχνη μπορούν να σε μεταφέρουν στις δημιουργίες και τις ψυχές άλλων ανθρώπων, υπάρχει τρόπος να ξεκινήσεις τα πιο μακρινά και τρελά ταξίδια με καπετάνιο τον ίδιο σου τον εαυτό:
[6] Η φαντασία
Υ.Γ.1: Έχετε να προσθέσετε κάτι;
Υ.Γ.2: Αφού έγραψα το post στο myspace έρχεται o Alexander_de_Querzen και μου σχολιάζει ότι είχε παρανοήσει την ερώτησή μου, ότι δηλαδή νόμιζε ότι ρωτούσα για ποιους λόγους μπορεί να ταξιδέψει κανείς! Χαμένοι στη μετάφραση… Δεν πειράζει όμως, μου έδωσε πάτημα να πω τον πόνο μου (αμάρτησα για το μεταπτυχιακό μου), οπότε δεν έκανα καμιά αλλαγή εδώ…
Η φωτογραφία είναι από την αμαξοστοιχία 503…
